BİLGİLER - Esalco Lojistik - Page 6

Doğal afetler, insan hayatını beklenmedik biçimde etkileyen, acı, korku ve kayıplara neden olabilen zor deneyimlerdir. Ülkemiz jeolojik yapısı nedeniyle maalesef bu tür felaketlerin sıklıkla ortaya çıkabileceği bir konumda bulunmaktadır. Bu nedenle afet lojistiği konusunda bilgi ve deneyim sahibi olmak, bu gibi olağanüstü durumlarda zararın olduğu bölgelerde bulunan insanların ihtiyaçlarının giderilmesi, gerekli yardımların yapılması ve oluşan kriz durumunun en az ek hasara neden olacak şekilde yönetilebilmesi büyük önem taşır.

Afet lojistiğini; doğal afetlerin gerçekleştiği bölgelerde ihtiyaç duyulan eşyaların, sağlık-gıda ve sarf malzemelerin, destek ekiplerinin, bilgi ve sermayenin akışı ile ilgili tüm faaliyetlerin kaynaktan (tedarikçi veya bağışçılar) son kullanıcıya (yararlanıcılar) kadar planlanması, uygulanması ve kontrolü olarak tanımlayabiliriz.

Afet lojistiği her zaman belirsizlik, geçicilik ve değişkenliklerle dolu bir ortamda gerçekleşir, bu nedenle hazırlıklı olmak kadar esnek olmak da önem teşkil eder. Bu görevdeki nihai amaç, etkilenen bölgelerdeki zayıf ve savunmasız kalmış kişilerin acılarını en kısa sürede hafifletmek ve bunu mümkün olduğunca etkin, hızlı, verimli ve uygun maliyetli biçimde gerçekleştirmektir. Afet lojistiğini üç ana aşamada inceleyebiliriz:

• afet öncesi hazırlık
• afet süresince müdahale
• afet sonrası faaliyetler

Hazırlık aşaması, henüz olağanüstü durum içerisinde yaşanan ek zorluklar ve stres ortaya çıkmamış olduğu için en büyük farkı yaratmaya yönelik hazırlığın yapılabileceği aşama olarak düşünülebilir. Bu süreçte gerekli planlamalar büyük bir titizlikle yapılır ve bu planlama doğrultusunda satın alma ve depolama işlemleri gerçekleşir. Olası bir afet durumunda temel ihtiyaç malzemelerinin kolayca ulaşılabilir olması için stratejik noktalarda ve erişime açık depolama alanları seçilerek gerçekleştirilmesi önemlidir. Bu süreçte amaç, belirsizliklerin ortaya çıkacağı kaos ortamında, doğru miktar ve nitelikteki malzemenin, doğru zamanda, doğru yerde ve doğru kişilere ulaşmasını sağlamaktır. Bunun için reel ölçümlerin yapılması, etkin stratejik kararların verilmesi ve düzenli kontrollerin yapılması gerekir.

Afet süresince müdahale aşamasında, ilk olarak durum değerlendirmesi yapılır ve buna göre ihtiyaçlar saptanır. Afet alanında bulunan öncü ekiplerin bilgilerinin ışığında gerçekleşen bu ilk etapta, talep edilen malzemeler belirlendikten sonra bu malzemelerin temini için harekete geçilir. Sadece ihtiyaçlar değil, ulaşım için gerekli olan nakliye yollarının da durum değerlendirmesi bu aşamada gerçekleşir. Söz konusu bölgedeki liman, karayolu, havaalanı ve demir yollarının afet tarafından hasara uğrayıp uğramadığını takip etmeye devam etmenin büyük önem taşıdığı durumlar olabilir. Yardım kuruluşlarının depo alanları, depoların ulaşılabilirlik durumları, hatta afetin büyüklüğüne göre kimi zaman diğer ülkelerden gelecek olan yardım malzemelerinin olası gümrük işlemleri de bu aşamada yönetilmesi gereken unsurlar arasında bulunmaktadır.

Bu aşamadaki tüm işlemlerde yardım ekiplerine her türlü desteğin sağlanması lojistik planının birincil önceliğidir. Tespit edilen ihtiyaçlar doğrultusunda önceden belirlenmiş tedarikçi firmalarla temasa geçmek ve afet alanına söz konusu yardım malzemelerini teslim etmek gerekmektedir. Bu aşamada iletişim, ön hazırlık ve dinamik yaklaşım çok büyük önem taşımaktadır.

Afet sonrası faaliyetler büyük ölçüde toplama, bakım, raporlama ve değerlendirme işlemlerinden oluşur. Afet bölgesindeki müdahale ekipleri yerini bakım, onarım ve toplama ekiplerine bırakırken durumun doğru ve etkin şekilde raporlanması sonraki afetlerin ön hazırlık aşaması için büyük önem taşır.

Afet lojistiği standart lojistik uygulamalarına göre birçok ek zorluğun da yönetilmesi gerektiren bir operasyon türüdür. Yardım kuruluşlarının yapıları ve farklı paydaşların uymaları gereken kurallar kadar felaket anında sekteye uğrayan hem fiziki hem de teknolojik altyapılar bu süreçleri zorlaştıran unsunlar arasında bulunmaktadır. Tedarik zinciri lojistiğinde olağanüstü durumların yönetiminde uygulanan mantık, afet lojistiği için de kullanılabilir. Her afet bir diğerinden çok daha farklı çözümlere ihtiyaç duyduğu için bu konuda sürekli çalışmaya devam etmek, düzenli biçimde risk ölçümü yapmak, yenilikleri ve teknolojileri yakından takip etmek ve esneklikle planları adapte etmeye devam etmek çok büyük önem taşır.

İlginizi Çekebilir: Tehlikeli Madded Taşımacılığı

Dünyanın birçok ülkesi ile yüksek volümlerde ithalat ve ihracat yapan İngiltere’nin içinde bulunduğu Brexit süreci vergi ve gümrük uygulamaları konusunda yeni uygulamaları gündeme getiriyor. Türkiye ile ticaret ilişkilerinde bu sürece bağlı olarak ek vergilendirmelerin uygulamaya girmesini engelleyen Serbest Ticaret Anlaşması, 30 Aralık 2020 tarihinde imzalanmış, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren de yürürlüğe girmiştir. İngiltere’nin ihraç ettiği ürünlerin başında otomobil, ham petrol, altın, gaz türbinleri ve paketlenmiş ilaçlar gelmektedir. İthal ettiği ürünlerin başında ise yine otomobil, altın, ham petrol, benzin, ve paketlenmiş ilaçlar yer almaktadır.

Esalco olarak, Avrupa’nın pek çok noktasında olduğu gibi İngiltere için de karayolu servislerimizle yanınızdayız. Uluslararası geniş acente ağımız sayesinde siz değerli müşterilerimizin tüm lojistik beklentilerine cevap vermekteyiz. İngiltere’den dünyadaki herhangi bir ülke ya da dünyadaki herhangi bir ülkeden İngiltere’ye veya İngiltere içerisinde bulunan iki nokta arasında yapılacak tüm taşımalarınızda, parsiyel veya komple yüklerinizin lojistik hizmetini uzman kadromuz ile kesintisiz şekilde desteklemeye devam ediyoruz. Türkiye için önemli bir ticari ortak olan İngiltere’de lojistik bağınız olmak, yükünüzün kesintisiz ve sorunsuz biçimde taşınmanızı sağlamak için deneyimimizi gururla hizmetinize sunuyoruz.

Esalco olarak Brexit sürecine ait tüm gelişmeleri titizlikle takip ederek uygulamalardaki yenilikleri lojistik süreçlerimize en hızlı biçimde entegre ediyor, işlemlerinizde gerekli ve güncel belgelerin uygun biçimde hazırlanmış olmasına önem veriyoruz. Prosedür değişikliklerine istinaden gerçekleşecek işlem ve belge değişikliklerinin hatasız biçimde tamamlanması için uzman ekibimizle koordineli şekilde hareket ediyoruz. Bu süreçte de her zamanki gibi olası sorunları önceden saptayıp gerekli önemleri alarak takviminize sadık kalabilmeniz için özveriyle çalışmaya devam ediyoruz.

2019 yılında 18.6 milyar pound değerinde ticaret yaptığımız İngiltere’nin karayolu ağları, toplam 398.350 km uzunluğundadır ve en sık kullanılan karayolu olma özelliğini taşımaktadır. Karayollarının yapımı 1950’li yıllardan günümüze kadar uzanmaktadır ve halen yapım ve bakım işlemleri devletin işlettiği kurumlar tarafından sağlanmaktadır. Diğer Avrupa ülkelerine göre nüfusa oranla kilometre (bir milyon kişi başına kilometre olarak hesaplanır) ölçüsündeki karayollarının Birleşik Krallık’ta yüksek olmadığı görülmektedir. Avusturya, İspanya, Lüxemburg gibi ülkelerde bu rakam 200’ün üstündeyken Birleşik Krallık sadece 60. Sırada yer almaktadır. Buna rağmen stratejik noktalar ve büyük şehirleri birbirine bağlayan yolları ile Birleşik Krallık karayolları ulaşımın en önemli yükünü taşımaktadır.

Denizyolu taşımacılığında öncü ülkelerden olan İngiltere, coğrafi konumu gereği deniz taşımacılığına da büyük önem vermeye devam etmektedir. İngiltere’yi kapsayan lojistik ihtiyaçlarınızda Esalco olarak farklı lojistik servislerin birleşimini gerektiren planlamaları size sunmaya devam edeceğiz. Gerek limandan limana karayolu taşımacılığında, gerek karayolu ve denizyolunu birleştiren planlarda partnerlerimizle yükünüzü taşımak için hesaplı, hızlı ve verimli modellerle ile daima yanınızdayız.

Coğrafi konumu nedeniyle stratejik önemi özellikle Brexit kapsamında bir kez daha öne çıkan İrlanda Cumhuriyeti, İrlanda Adası’nın güneyinde bulunmakta ve Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği arasında bir köprü oluşturmaktadır. İrlanda Cumhuriyeti’nde karayollarının büyük çoğunluğu devlet tarafından inşa edilmiştir ve Ulaştırma Bakanlığı’nın ulaştırma departmanı tarafından işletilmektedir. Aynı zamanda ülkenin tüm demiryollarının, toplu taşımanın, hava alanlarının ve kara yollarının da hem sorumlusu hem de sahibi söz konusu bakanlık olup çok az sayıda paralı yol özel sektör tarafından inşa edilip işletilmektedir.

İrlanda hükümeti 2005 senesinde Transport 21 isimli bir ulaşım programı yürürlüğe koymuştur ve bu kapsamda diğer ulaşım şekillerine ayırdığı bütçenin yanı sıra 18 milyar Euro’luk bir bütçeyi de sadece karayollarının geliştirilmesi ve onarımına ayırmıştır.

Toplamda 117,318 km karayolu bulunan İrlanda da mevcut yollar, tüm büyük şehirleri (Belfast, Cork, Limerick, Derry, Galway ve Waterford) Dublin’e bağlamaktadır.

Esalco Lojistik olarak Avrupa’ya ve dünyanın pek çok noktasına sağladığımız karayolu servislerimizi, İrlanda’da da uluslararası acente ağımız sayesinde kesintisiz şekilde siz değerli müşterilerimizin hizmetine sunmaktayız. İrlanda içerisinde, İrlanda’dan başka bir ülkeye veya başka bir ülkeden İrlanda’ya yapılacak tüm taşımalarınızda, parsiyel veya komple yüklerinizin lojistik hizmetini uzman kadromuz ile kesintisiz şekilde desteklemeye devam ediyoruz. Uluslararası ticarette özellikle Britanya, İtalya, Belçika, İspanya, Avusturya, Macaristan, Hollanda, İsviçre, Slovakya ve Avusturya ile ithalat ve ihracat akışları önemli volümlerde gerçekleşen İrlanda ile lojistik bağınız olmak, yükünüzün kesintisiz ve sorunsuz biçimde taşınmanızı sağlamak için deneyimimizi gururla hizmetinize sunuyoruz.

Coğrafi konumunun getirdiği özel statüsü sebebiyle, Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği arasındaki bağı sağlayan bir ülke olan İrlanda, Brexit kapsamında gerçekleşecek değişiklikler ve yenilikler sebebiyle, yakın gelecekte taşıma ve ticaret alanında yeni uygulamalar getirecek. Biz de Esalco Lojistik olarak; 31 Aralık 2020 tarihinden itibaren İrlanda’da yürürlüğe girecek değişiklikler kapsamında, yeni gümrük uygulamalarının yükünüzün taşınmasında zaman kaybı ve sorunlar yaşatma ihtimalini engellemek için en güvenilir çözüm ortağınız olarak yine yanınızda duracağız.

Pek çok ülkede olduğu gibi İrlanda’da da komple tır yüklemeleri (FTL), parsiyel tır yüklemeleri (LTL), ekspres tır yüklemeleri konusunda tüm karayolu ihtiyaçlarınızı karşılamaya devam edeceğiz. Depolama hizmetleri, gümrük işlemleri, dağıtım ve paketleme, danışmanlık, tedarik zinciri yönetimi, sözleşme ve sigorta hizmetleri konusunda da uzman ekibimizle yanınızda olarak, kapıdan kapıya taşımacılık ve intermodal taşımacılık alanlarında İrlanda’daki çözüm ortağınız olmaya devam edeceğiz.

Yeni uygulamalar çerçevesinde gerçekleşen tüm prosedür değişikliklerini titizlikle takip ederek gerekli işlem ve belgelerin eksiksiz ve hatasız biçimde edinilmesi, yeni uygulamalardaki adımların tedarik zincirini etkilemesinin önüne geçilmesi ve olası gecikmelerin ticari takvimlerinizi olumsuz yönde etkilememesi için uzman ekibimizle birlikte daima sizin adınıza detaylı planlamalar yapacağız. İrlanda’nın ithal ettiği ürünlerin başında gelen ve lojistiği büyük ustalık ve titizlik gerektiren biyolojik maddelerin, ilaçların, hammaddelerin ve tıbbi maddelerin taşımasında gerekli tüm prosedürlerin usulüne göre takip edilmesi konusunda da uzman ekibimizden destek alabilir, İrlanda ile uluslararası ticaretinizi aksamadan devam ettirebilirsiniz.

Transit rejimi, Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde bir noktadan diğerine taşınacak eşyalara uygulanır. Söz konusu eşyalar ticaret politikası önlemlerine ve ithalat vergilerine tabi tutulmayan, serbest dolaşıma girmemiş ve ihracatla ilgili işlemleri tamamlanmış eşyalar için geçerlidir.

Bu rejim aşağıda yer alan sözleşmeler kapsamındaki transit işlemlerini kapsamaktadır:

• 14.11.1975 tarihli Tır Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair Gümrük Sözleşmesi
• 26.06.1990 tarihli Geçici İthalat Sözleşmesi
• 20.05.1987 tarihli Ortak Transit Rejimine İlişkin Sözleşme
• 19.06.1951 tarihli Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme

Gümrük idareleri, bu rejime tabi tutulan eşyaların aşağıdaki şekillerde taşınmasına izin vermektedir:

• Yabancı bir ülkeden bir başka yabancı ülkeye
• Yabancı bir ülkeden Türkiye’ye
• Türkiye’den yabancı bir ülkeye
• Türkiye içinde bir gümrük idaresinden diğerine

Transit eşyaları kara yoluyla yapıldığında eklenecek gümrük vergilerinin ödenmesi konusunda teminat verilmesi gerekmektedir fakat bu şart boru hattı, demiryolu, havayolu veya denizyolu ile gerçekleşen taşımalarda özel durumlar haricinde aranmamaktadır.

Ortak Transit Rejimi Ulusal Transit Rejimi ve Topluluk Transiti

Ortak Transit Rejimi; Avrupa Birliği bünyesinde bulunan 28 ülkenin yanı sıra Makedonya, Sırbistan, İsviçre, İzlanda, Norveç ve Türkiye arasında 01.12.2012 tarihinden itibaren uygulamaya girmiştir. Bu rejim, söz konusu ülkelerin bir tanesinin bir gümrük idaresinden en az bir sınır geçerek, aynı ülkenin bir başka gümrük idaresine veya bir başka taraf ülkenin idaresine taşınmasını kapsar.

Topluluk Transiti eşyaların bu sınırlar içerisinde iki nokta arasında vergiden muaf biçimde taşınmasını sağlamaktadır.

Bu rejimler hem finansal açıdan hem de zaman açısından kazanımlar sağlamaktadır. Gerek gümrükte bekleme sürelerini kısaltarak, gerek transit işlemlerindeki bürokratik adımları azaltarak teslimat sürelerinde kayda değer bir kısalma gerçekleşmesini sağlamaktadır. Diğer yandan taşımaların takibini elektronik olarak gerçekleşmeyi sağlayan teknolojilerin kullanımı da hem hız hem de kolaylık sağlayarak rekabet avantajı yaratmaktadır.

Ulusal Transit Rejimi Türkiye Gümrük Bölgesini konu alır. Taşınan eşyalar ulusal gümrük idarelerinin birinden başlayıp bir diğerinde sonlanacak bir transit yapmaktadır. Bu kapsamda bulunan taşımalarda eşyanın hangi statüde taşındığını ayırt edebilmek için çeşitli rejim kodları kullanılmaktadır. Bu kodlar aşağıdaki gibidir:

• T1
• T2
• TR
• IR

T1 rejimi topluluk dışı eşyaların ortak transit hükümlerine uygun biçimde taşınmasına uygulanır, T2 rejimi ise topluluk eşyalarını kapsar. Diğer yandan TR rejim kodu da bulunmaktadır. Bu Türkiye içerisinde başlayıp biten transitlerin kolay ayırt edilmesini sağlayan koddur. Son olarak IR rejim kodu gümrük işlemleri tamamlanmış yüklerin ulusak transit rejimi içerisinde taşınması sırasında kullanılan koddur.

Transit Rejimi uluslararası taşımacılıkta ve ticarette sınırların ortadan kaldırılarak daha büyük hız ve kolaylıkla işlemlerin tamamlanması için atılan adımlar kapsamında görülebilir. Farklı ülkelerin ortak bir sistemle hareket ederek bilgiyi paylaşmasını ve işlemlerin sadeleşmesini kapsar. Bu sayede kesintiye uğramadan taşınan mallar ticarette akışı hızlandırarak rekabet avantajı sağlamaktadır. Bilgisayar sistemleri kullanılarak her ülke için tekrar beyannamelerde bulunmaya gerek kalmadan aynı belgeler üzerinden ilerlemeyi sağlayan bu sisteme Türkiye’nin de dahil olması uluslararası ticaret platformunda bir partner olarak yerimizi almamızı sağlamaktadır.

Avrupa’da karayolu taşımacılığına en büyük yatırımı yapan ve karayolunda en güçlü araç filosuna sahip ülke konumundaki Türkiye, bulunduğu coğrafi bölgede uluslararası ticaretin kesintisiz devam edebilmesi için oldukça önemli bir görev üstlenmektedir. Yüzyıllardır tarihi ticaret yollarının merkezinde olmanın getirdiği deneyim ile hareket eden bu toprakların insanları ve özellikle lojistik sektörü çalışanları uluslararası karayolu yük taşımacılığında, artan ihracat ve ithalat hacmine bağlı olarak ekonomiye önemli bir katkı sağlamaktadırlar.

Uluslararası karayolu lojistiğinde coğrafi öneme sahip diğer bir ülke olan İtalya da ulaşım ağı ve güçlü lojistik altyapısı ile hava, kara, deniz ve tren yolu dahil olmak üzere tüm lojistik servislerin işler durumda olduğu transit bir ülkedir. 1970’li yıllarda Avrupa’da yaygınlaşmaya başlayan “lojistik köy” kavramının da hayata geçirildiği ülkelerin başında yer almaktadır. Lojistikle ilgili tüm faaliyetlerin etkin, kesintisiz ve verimli şekilde yürütülmesini hedefleyen lojistik köy sistemi, özellikle karayolu ve demiryolu lojistik ağlarının limanlarla birleşmesini sağlayarak lojistiğin bütünleşik işleyişinin önünü açmaktadır. Lojistik köylerini genellikle Milano ili ve çevresine kuran İtalya’nın da en büyük lojistik köyü, 20 milyon metrekare alan üzerine kurulu, 100’ün üzerinde uluslararası lojistik firmasına hizmet veren ve aynı zamanda 10 binin üzerinde kişiye istihdam sağlayan Quandrante Europe Lojistik Köyü’dür. Sadece uluslararası karayolu lojistiği alanında 20 milyon tonun üzerinde ürünün transit geçişinin sağlandığı Quandrante Europe Lojistik Köyü, İtalya’ya karayolu ihracat hizmeti veren lojistik firmaların mutlaka yolunun geçtiği uluslararası bir lojistik üssü konumundadır. Quandrante Europe Lojistik Köyü’nü, yaklaşık 2,5 milyon metrekare üzerine kurulu, 80’in üzerinde lojistik firmasına hizmet veren Parma Lojistik Köyü izlemektedir.

2020’nin ilk aylarında tüm dünyayı etkisi altına alan ve ülke sınırlarının kapanmasına sebep olan Covid-19 salgınının ağır kayıplar yaşattığı İtalya, pandemi kapsamında almış olduğu tedbirlerle uluslararası karayolu lojistiğinde yaşanan aksamaların kilit noktalarından biri oldu. Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı 4. ülke konumundaki İtalya, ithalatta da 3. sırayı elinde bulunduruyor. İtalya ile gerçekleştirdiğimiz son 5 yılın toplam ihracat rakamı 41 milyar 802 milyon dolar iken, toplam ihracat rakamı ise 50 milyar 928 milyon dolar olarak kayıtlardaki yerini aldı. Global anlamda etkilerini fazlasıyla yaşadığımız pandemi süreci 2020 yılının ilk yarısında İtalya ile olan ihracat rakamlarımızın düşmesine sebep olsa da, haziran ayı itibariyle başlayan normalleşme süreci ile birlikte ihracat oranlarımızda %55,3 oranında bir artışı da beraberinde getirdi.

İtalya’nın ithal ettiği ürünlerin başında makine, makine parçaları, metal ve kimyasal malzemeler gelirken; tekstil, deri ve deri mamuller, ayakkabı, çanta, seramik ve gıda ürünleri ise ihracatının temelini oluşturmaktadır. Ayrıca, İtalya’yı transit ülke olarak kullanarak karayolu üzerinden global pazara her türlü ürün ticareti sağlanmaktadır.

Esalco Lojistik olarak, Avrupa’nın pek çok noktasına sağladığımız karayolu servisini, İtalya’ya da sunmaktayız. İtalya’ya yapılacak ya da İtalya üzerinden gerçekleştirilecek her tülü ithalat / ihracat taşımaları ve komple ya da parsiyel yüklerinizin lojistiğini karayolundaki uzmanlığımızla sağlıyor, uluslararası ticaretin kesintisiz ve güvenle devam etmesi için üzerimize düşen tüm sorumluluğu yerine getiriyoruz. Tekstil ve hazır giyim, makine ve makine parçası taşımacılığının yanı sıra; özel uzmanlık gerektiren, üretim bandına yönelik lojistikte de doğru süreç yönetimimiz ile yükünüzün tam zamanında istediğiniz noktaya ulaşımını hedefliyoruz.

İtalya’ya sağladığımız servislerimizin başında gelen komple tır yüklemeleri (FTL), parsiyel tır yüklemeleri (LTL) ve express tır yüklemeleri, depolama, gümrükleme, kapıdan kapıya teslimat, konsolidasyon, ayrıştırma gibi tüm lojistik hizmetleri; ihtiyacınızı en doğru koşullarda ve optimum maliyetlerde karşılayabilmeniz için uzman ekibimizle birlikte planlıyoruz.

İtalya-Türkiye ya da Türkiye-İtalya karayolu nakliye taşımacılığı hizmeti içerisinde ihtiyaç duyacağınız her türlü resmi prosedürü Esalco Lojistik danışmanlığında alabilir; yükünüzün ihtiyaç duyduğu sigorta-sözleşme ve evrak hazırlıklarını da yine ekibimizin desteği ile tamamlayabilirsiniz.

İtalya karayolu ihracat servisimiz kapsamında;

• Kapıdan kapıya lojistik hizmeti (door to door)
• Toplama-dağıtım-paketleme ve depolama hizmetleri
• Danışmanlık hizmeti ve tedarik zinciri yönetimi
• Evrak, sözleşme ve sigorta hizmetleri
• Gümrük işlemlerinde çözüm ortaklığı
• Intermodal taşımacılık hizmeti

Lojistik literatürüne göre birden fazla taşıma türünün entegrasyonu ile yürütülen lojistik faaliyetler genel olarak 3 ana grupta değerlendirilmektedir.

1. Multimodal Taşımacılık
2. Intermodal Taşımacılık
3. Kombine Taşımacılık

Bir yükün, bir ülkeden bir diğer ülkeye, en azı iki farklı lojistik servis kullanılarak, tek evrak, tek sözleşme ve tek sorumlu tarafından ulaştırılması “multimodal taşımacılık” olarak tanımlanmaktadır. Bir önceki yazımızda detaylı şekilde anlattığımız “kombine taşımacılık” ise, intermodal taşımacılığının içinde yer alan ancak taşımanın büyük çoğunluğunun denizyolu, iç denizyolu ya da demiryolu ile gerçekleştirildiği ve karayolu taşımacılığının işin bitişinde ya da başlangıcında konunun içine çok kısıtlı miktarda dahil edildiği bir lojistik türü ifade eder.

Bu yazımızın konusu olan “intermodal taşımacılık” ise; yükün, iki ya da daha fazla lojistik servis hizmeti kullanılarak, taşıma kabı veya taşıma aracı değiştirilmeden; lojistik servis türü değiştiğinde ise yükün kendisi yeniden elleçlenmeden yapılan lojistik faaliyetler bütünü olarak tanımlanmaktadır.

Intermodal taşımacılıkta sözlük tanımının haricinde vurgulanabilecek en önemli nokta, sürdürülebilir lojistik süreçlerin en önemli parçalarından biri olduğudur. Multimodal taşımacılık ile arasındaki en belirgin fark ise, multimodal sistemde en az iki ülke arasında yapılan lojistik hizmetin tek bir sorumlu tarafından gerçekleştirilmesi ve bu durumun hukuki kolaylıklar sağlamasıyken; intermodal sistemde yükün tüm lojistik süreç içerisinde sadece bir kere elleçlenmesinin getirdiği avantajdır.

Intermodal taşımacılık; denizyolu, havayolu, karayolu ve demiryolu gibi tüm lojistik servisler içerisinde yapılabilecek en avantajlı kombinasyonu sunmayı hedefler. Bu sayede zaman, maliyet, hız, güvenlik optimizasyonu sağlar. Taşımacılık türleri içerisinde güvenlik ve maliyet seçenekleri açısından kıyaslandığında en çok tercih edilen denizyolu lojistiği intermodal taşımacılığın da merkezinde yer almaktadır. Özellikle, denizyolu servisinin Ro-Ro gemiler kullanılarak karayolu servisi ile birleştirilmesi hem ülkelerin uyguladığı prosedürlerde hem de servis maliyetlerinde avantajlar sağlamaktadır. Intermodal taşımacılığın bir diğer önemli bileşeni ise demiryolu lojistiğidir. Intermodal lojistik sistemi içerisinde özellikle desteklenen demiryolu servisi, karayolu ile birleştirildiğinde kısa mesafeli taşımalarda esneklik, uzun mesafeli taşımalarda ise maliyet avantajı sunmaktadır. Intermodal taşımacılık sistemi içerisine havayolunun dahil edilmesi ise ağırlıklı olarak değerli yüklerin taşınmasında söz konusu olmaktadır. Havayolu ile entegrasyon sisteminin maliyetli olması göz önünde bulundurulduğunda ancak yüksek değerli ya da hızlı taşınması gereken yükler söz konusu olduğunda tercih edildiğini söylemek mümkündür.

Intermodal taşımacılık sisteminin kusursuz şekilde işleyebilmesi için altyapı yatırımlarının artırılması, yasal prosedürlerin düzenlenmesi, hukuki şartların sağlanması, ulaşım ağlarının entegrasyonunun gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle konu ülkeler bazında desteklenmeli ve süreçlerin aksamadan işlemesi için konu genel bir politika olarak ele alınmalıdır. Bu sebeple Avrupa Birliği kapsamında Avrupa ülkeleri arasında intermodal servis ağının kusursuz işleyebilmesi için protokoller yapılmakta, bu alana ortak yatırımların sağlanması amaçlanmaktadır.

Intermodal taşımacılık içerisinde en fazla risk içeren ve bu sebeple de en fazla uzmanlık gerektiren konu; yükün bir lojistik servisten diğerine aktarılması sırasındaki süreçlerin doğru yönetilmesi ve bu noktada ihtiyaç duyulan özel ekipmanların sağlanmasıdır. Çünkü intermodal taşımacılık sistemi tercih edildiğinde en az bir kere gerçekleşmesi gereken bu transfer esansında, yükün servisler arası aktarımında bir başka lojistik süreç başlamaktadır ve bu durum lojistik planlamanın en başından itibaren kusursuz bir koordinasyon sağlanması gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Genel çerçeveden bakıldığında intermodal taşımacılık yüksek yatırım maliyetine ve karmaşık bir yapıya sahipmiş gibi görünse de sistemin bileşenleri doğru şekilde bir araya getirilerek yapıya işlerlik kazandırılması durumunda oldukça avantajlı bir konuma evrilmektedir. Çünkü intermodal taşımacılık sisteminde amaçlanan maliyetleri optimum seviyede tutarak en verimli ve katma değerli taşımacılık sistemini kurgulamak ve bu sayede kapıdan kapıya ulaştırma sistemini sağlayabilmektir. Yani bir anlamda tedarik zinciri yönetimini kusursuz şekilde gerçekleştirebilmektir. Bunu başarabilmek için de tüm lojistik servislerin en avantajlı yönlerini değerlendirmek ve kurguyu bu doğrultuda yapabilecek uzmanlık bilgisine sahip olmak gerekmektedir.

Ürün ve hizmet çeşitliliğindeki artışın yanı sıra uluslararası ticaretteki yoğunluk, lojistik süreçlerin çeşitlendirilmesine ve lojistik servislerin birbirleriyle koordineli şekilde kullanılmasına ihtiyaç doğurmuştur. Ürettiği malı, fabrikadan ulaşacağı noktaya kadar, yani kapıdan kapıya anahtar teslim ulaştırabilen tek lojistik yönteminin normal şartlar göz önünde bulundurulduğunda karayolu lojistiği olduğu söylenebilir. Ancak gerek zaman, gerekse maliyetler göz önünde bulundurulduğunda, kapıdan kapıya lojistik hizmeti almak isteyen bir firmanın tek yolunun karayolu olması efektif olmayacaktır. Böyle bir durumda çoklu veya birleşik lojistik sistemi olarak tanımlayabileceğimiz “kombine lojistik” hizmetinin devreye girmesi kaçınılmazdır. Kombine lojistik sisteminde, sadece tek bir lojistik yüklenici firma, tüm ürünün taşınmasından sorumlu olmasının yanı sıra, bu taşıma esnasında da birden çok lojistik servisi koordineli şekilde kullanabilmektedir.

Kısaca tanımlamak gerekirse kombine lojistik sisteminde, sadece tek bir lojistik firma yükün kapıdan kapıya ya da depodan depoya teslimini sağlarken, tüm süreçleri müşterisinin beklentilerini karşılayarak, zaman, maliyet ve fayda unsurlarını da göz önüne alarak planlamaktadır. Bir lojistik hizmetin, kombine taşımacılık tanımı içerisinde yer alabilmesi için, lojistik süreç içerisinde havayolu, karayolu, denizyolu ve demiryolu servislerinden en az iki tanesinin bir arada kullanılması gerekmektedir. Birden fazla servisin bir arada kullanılması lojistik firmaya koordinasyon anlamında bir takım zorluklar yaşatabilirmiş gibi görünse de yapılan uluslararası anlaşmalar neticesinde kombine taşımacılık süreci içerisinde yol alan bir yük için tek bir taşıma belgesi düzenlenmekte, bu durum yükün ülkeler arasındaki geçişinde ve gümrük işlemlerinde kolay hareket edebilmesine imkan vermektedir.

Her ne kadar tangram gibi birbiriyle uyumlu ve takip edilebilir lojistik unsurların art arda getirildiği bir yöntem gibi görünse de kombine taşımacılığı yaparken uyulması gereken belirli prosedürler bulunmaktadır. Bu prosedürlerin varlığı sistemin aksamadan ve zaman ve maliyet açısından zarar yaşamadan işletilebilmesine imkan sağlamaktadır. Bu prosedürler temel olarak taşıma kapları ve ekipmanlar, bilgi ve teknoloji koordinasyonu ve yasal-hukuksal süreçler olmak üzere 3 ana noktada özetlenebilir:

1. Kombine taşımacılıkta kullanılan taşıma kaplarının belirli bir standarta oturtulması gerekmektedir. Taşımacılık esnasında kullanılan konteyner, palet, vagon, treyler gibi tüm kapların ve ekipmanların tüm sistemle uyumlu olması esastır.
2. Kombine lojistik sistemi içerisinde yer alan tüm birimler, birbiriyle uyum içerisinde çalışabilmeli, birimler arasındaki bilgi akışı sağlıklı bir şekilde yürütülebilmeli, teknolojik altyapı bu bilginin akışını destekler nitelikte olmalıdır.
3. Yasal ve hukuksal süreçler, sigorta koşulları gibi unsurların sınırlarının ve sorumlularının belirlenmesi ve taşımacılığın bu sorumluluklar çerçevesinde yerine getirilmesi gerekmektedir.

Lojistik süreçler esnasında tek bir taşıma türü ile yetinmeyip, kombine taşımacılığa geçişin arkasında yatan temel faktörlerin başında coğrafi koşullar gelmektedir. Çünkü kıtalararası taşımacılıkta sadece tek bir lojistik servisin kullanılması genellikle yeterli gelmemektedir. Hatta çoğu zaman aynı kıta üzerindeki lojistik süreçlerde bile aynı anda birden fazla lojistik servise ihtiyaç duyulabilmektedir. İkinci sebep ekonomik faktörler olarak sıralanabilir. Serbest piyasa ekonomisinin gerektirdiği koşullar sebebiyle süre-fiyat ve fayda gibi faktörler eskisinden daha çok ön plana çıkmakta bu da inovatif çözümlerin üretilmesi zorunluluğunu ortaya çıkarmaktadır. Tüm bunların yanı sıra çevresel faktörler de yirmi birinci yüzyılın kaçınılmaz gerekliliklerinden biri haline gelmiştir. Artık sadece üretmek tek başına bir şey ifade etmemekte; nasıl ürettiğiniz, üretirken karbon ayak izinizi ne kadar yok edebildiğiniz de yaptığınız işin değerini belirlemektedir. Ülkeler arası taşımacılıkta değişen kurallar sebebiyle de yasal sebepler de yine kombine taşımacılığa olan yönelimi artıran faktörler arasında yer almaktadır.

Kombine taşımacılığı konteyner taşımacılığı, araç sırtında taşımacılık ve bi-modal taşımacılık olarak 3 farklı türe ayırmak mümkündür.

Konteyner Taşımacılığı: Boyutları ISO 6346 standardıyla belirlenmiş, Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı tarafından tekrarlı kullanımlar için yeteri kadar sağlam, türler arası transfere uygun, istiflenebilen kutular olarak tanımlanan ve uluslararası standartlara sahip taşımacılık sistemi içinde verimli, güvenli ve hasarsız bir şekilde malzeme taşıması için üretilmiş çelik kutulara “konteyner” adı verilmektedir. Konteynerler, denizyolu, karayolu ve demiryolu taşımacılığında kullanılan en vazgeçilmez ekipmanlardır. Ve kullanımlarıyla yapılan taşıma işlemine “konteyner taşımacılık” adı verilmektedir. Konteynerler, ölüleri uluslararası standartlar çerçevesinde belirlenmiş olduğu için tüm ülkelerde ve kullanılabildiği tüm taşımacılık türlerinde sürprizsiz ve güvenli hizmet alma imkanı sunmaktadırlar. 1960’lı yıllar itibariyle uluslararası lojistikte kullanımı artan konteynerler sayesinde ticari mallar ünite haline getirilebilmekte bu sayede dağıtım kolaylığı sunmaktadır. Konteyner taşımacılığında gönderilen yükün ton başına maliyeti azalmakta, ulaşım süreleri kısalmakta, yük elleçlenmesinden doğan liman maliyetleri kontrol altına alınmakta, iskele doluluk oranlarında denetlenebilir bir sistem kurulabilmektedir. Ayrıca yükün parça parça işlem görmek yerine bir bütün halinde ambalajlanabilmesi hem taşıyıcıya hem de müşteriye zaman, maliyet ve yasal süreçlerde hız kazandırmaktadır. Ayrıca teknolojik gelişmeler neticesinde her alanda olduğu gibi konteyner yapılarında da soğutma-ısıtma-havalandırma gibi özelliklerin devreye alınabilmesi kombine konteyner taşımacılığında taşınabilecek yük türlerinin çeşitlenmesini sağlamıştır.

Konteyner taşımacılığında entegre şekilde kullanılabilecek lojistik servisleri karayolu-denizyolu ve demiryoludur.

Araç Sırtında Taşımacılık (Piggyback): Bir aracın, yüküyle birlikte başka bir taşıma aracında taşındığı kombine taşımacılık türüdür. Karayolu lojistik araçları, özel ekipmanlar aracılığı ile piggyback adı verilen bir vagona yüklenirler. Bu sayede karayolu aracının amortisman maliyetleri azaltılırken aynı zamanda aracı kullanan kişinin de bu süre içerisinde dinlenebilmesine imkan sağlanır. Bu yöntemin kullanıldığı taşımacılık türünde genellikle lojistik süreç karayolu ile başlayıp yine karayolu ile sona ermektedir. Bu tarz taşımacılıkta, taşıma kabının türü önem teşkil etmez çünkü yük o taşıma kabını taşıyan karayolu aracı ile birlikte diğer araca yüklendiği için bir bütün olarak değerlendirilir. Bu sayede hem operasyonel maliyetlerde hem de yükü oluşturan öğelerin tek tek maliyetlerinde kontrol sağlanır ve kombine metot daha ekonomik bir boyuta taşınır.

Bi-Modal Taşımacılık (Road Railer): Hem karayolunda kullanılan hem de demiryolunda vagon işlevi gören özel römorkların, çekiciler ile demiryolu terminaline getirilerek trenin arka kısmından bojiye bağlandıktan sonra arkalarındaki araca monte edilmesi ile oluşturulan bir kombine taşımacılık yöntemidir. Bu tür taşımacılık da yine özel bir yükleme-boşaltma terminaline, ya da ekipmana ihtiyaç duymaz ve gabari sınırlamalarına da oldukça uygundur. Bu avantajları sebebiyle lojistikte tercih edilen yöntemlerden biri olarak kullanılmaktadır.

Önceden ödenen prim karşılığında, beklenmedik bir hasara uğrayan kişi ya da kurumların hasarlarını tazmin etmeyi, tazminin gerçekleşebilmesi için gerektiği taktirde finansal destek sağlamayı kabul eden kuruluşlarla yapılan sözleşmeye sigorta denilmektedir. Sigorta sayesinde risk yönetimi sağlanabilmekte; güven, kayıp telafisi, girişimciliğin teşviki gibi alanlardaki boşluklar giderilerek, toplumların iktisadi ve sosyal hayatı ciddi anlamda desteklenebilmektedir.

Hızlı sanayileşme süreci, serbest piyasa ekonomisine geçiş ve uluslararası ticarette yaşanan gelişmeler neticesinde, sigortanın bu yazımızın içeriğini belirleyen ticari boyutu da ön plana çıkmıştır. Fabrikalar, şirketler, iş insanları, girişimciler iş hayatında attıkları her adımda büyük riskler almakta, bu riskleri ön görüp oluşmaları halinde meydana gelebilecek sonuçlarla ilgili tedbir almadıkları taktirde ciddi yükümlükler altıda kalabilmektedirler.

Bu yazımızın konusunu yüksek riskler altına girerek üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirmeye ve taahhüt ettiği işi başarıyla tamamlamaya çalışan lojistik sektörünün olmazsa olmazı “nakliye sigortaları” olarak belirledik. Bir malın ya da yükün bir noktadan bir diğer noktaya nakliyesi esnasında kullanılan araç ve ekipmanları ve taşınan yükün kendisini güvence altına alacak yegane unsur “nakliye sigortası”dır. Tüm sigorta türlerinin belirli bir rizikosunun bulunmasına karşın, lojistik sektöründe bu durum oldukça yüksek oranlıdır. Sırf bu açıdan bakıldığında bile diğer sigorta türlerinden ayrılan nakliye sigortaları; meydana gelebilecek hasar türleri, bu hasarları saptayacak kişilerin özel uzmanlıklara sahip olma gereklilikleri, konunun sadece bir ülkeyi değil birçok ülkeyi kapsaması sebebiyle uluslararası boyut taşıması gibi özellikleri ile oldukça farklı bir boyutta ele alınmalıdır.

Bugün genel olarak bakıldığında nakliye sigortaları üç ana grupta değerlendirilmektedir:

1. Emtia Nakliyat Sigortaları
2. Sorumluluk Sigortaları
   1. Denizcilik Sektöründeki İşletmelerin sorumlulukları
   2. T.M.M Sigortası
   3. C.M.R Sigortası
3. Tekne Sigortaları
   1. Ticari Tekne Sigortaları
   2. Tekne İnşaat Sigortaları
   3. Yat Sigortalar

Emtia ve Nakliyat Sigortası Tanımı

Bir yükün veya bir malın bir noktadan bir başka noktaya farklı lojistik araçlar ve ekipmanlar kullanılarak nakledilmesi esnasında uğrayabileceği hasar, kayıp ve zararları teminat altına alan sigorta türüne Emtia Nakliyat Sigortası denilmektedir. Tarihte ilk olarak Londra ve Lloyd’s’ta uygulanan ve uluslararası ticarette yaşanan gelişmeler ve küreselleşmenin lojistik dünya üzerinde yarattığı büyüme neticesinde gelişerek günümüzdeki şeklini alan Emtia Nakliye Sigortası oldukça detaylı, uzmanlık gerektiren, uygulanması esnasında titizlikle hareket edilmesi zorunlu bir sigorta çeşididir. Sigorta yapan da yaptıran da işine ne kadar hakimse konunun boş noktaları o oranda azalacak, bu boşluklardan kaynaklanabilecek riskler de minimum seviyeye inecektir.

Emtia, sigortalının kasti hareketlerinden doğan zarar ve ziyanı, lojistik süreç esnasındaki olası akma, aşınma ve/veya yıpranmaları, malların kendi kusurundan ya da yetersiz ambalajlamadan kaynaklanan eksiklikleri karşılamamaktadır. Savaş, kargaşa, ayaklanma, çatışma, salgın, grev gibi mücbir sebepler ayrıca sigorta kapsamı içine dahil edilebilmektedir.

3 tip Emtia Sigorta Poliçesi bulunmaktadır. Bunlar;

1. Direkt Kati Poliçe: Sigorta poliçesi kapsamında yer alması gereken tüm hususlar yükleme öncesinde biliniyorsa, direkt kati poliçe düzenlenir.
2. Flotan Poliçe: Poliçe kapsamında yer alması gereken hususular ancak yüklemeden sonra netleştirilebiliyorsa o zaman emtia’nın yüklemeden sonra teminat altına alınabilmesi için flotan poliçe düzenlenir. Yine bankadan akreditif açılması ya da belirli bir dönemde yapılacak tüm sevkiyatların güvence altına alınması istenildiğinde de flotan poliçe türüne başvurulmaktadır.
3. Abonman Sözleşmesi: Eğer, bir yıl içerisinde yapılacak olan tüm lojistik faaliyetler, bu faaliyetler esnasında uyulacak şartlar, fiyatlar ve sigortalı ile sigortacının yükümlülükleri belli ise bu sefer yıllık peşin sigorta ile ilerlenerek abonman poliçe düzenlenir. Sevkiyat frekansı ve kapasitesi yüksek firmaların tercih ettiği bir poliçe türüdür. Abonman sözleşmesi, sözleşmede belirtilen kapsayıcı hükümler doğrultusunda belirli bir limite kadar sigortalıya otomatik teminat sağladığı için avantajlı bir poliçe türüdür. Sözleşmede belirtilmiş bazı koşulların yerine getirildiği durumlarda sigortalıya prim iadesi de sağlamaktadır.

Nakliyat sigortalarında tam ziyan, dar teminat ve geniş teminat olarak üç farklı türde teminat vermek mümkündür.

Emtia Nakliyat Sigortalarında Fiyatlanmayı Belirleyen Unsurlar Nelerdir?

• Fiyatlamayı belirleyen ilk unsur malın türü, taşıma biçimi ve ambalajın türüdür.
• Yapılacak lojistik faaliyetin güzergahı (yurtiçi-yurtdışı, başlangıcı-bitişi-aktarması)
• Nakliyat aracının türü ve yapısı (gemi mi? Kamyon mu? Açık mı kapalı mı? geminin yaşı vb.)
• Teminatın kapsamı

Sorumluluk Sİgortaları

Nakliye sigortaları türleri içerisinde yer alan ikinci grup sigorta türüdür. Yurtiçinde veya yurtdışı karayollarında emtia taşımacılığı yapan nakliyat firmalarının, tersane sahiplerinin, marina sahiplerinin / işletmecilerin ve liman işletmecilerinin yaptırabileceği bir sigorta türüdür. T.M.M olarak tanımlanan türünün açılımı “Taşıyıcı Mali Mesuliyet Sigortaları”dır ve bu sigorta türünde yurt içinde karayolu ile lojistik faaliyet gösteren nakliyeci firmaların taşıdıkları yüke karşı hukuki sorumlulukları teminat altına alınır. C.M.R olarak tanımlanan diğer türü ise ülkeler / kıtalar arası lojistik faaliyeti yapan nakliyeci firmaların taşıdıkları yüke karşı hukuki sorumlulukları teminat altına alır.

Tekne Sigortaları

Nakliye sigortalarının üçüncü türü de “tekne sigortaları”dır. Her türlü deniz aracının denizde yaşanabilecek tehlikeli durumlar sonucunda uğrayabilecekleri hasarlara karşı teminat sağlar. Bu sigorta türünün ayrıca deniz araçlarının denize indirilmeleri ya da inşaları esnasında meydana gelebilecek riskleri de teminat alan versiyonları da bulunmaktadır. Tekne sigortalarının teminat kapsamı Londra Sigortacılar Enstitüsü Tekne Klozları ile belirlenmektedir. Tekne sigortalarında batma, yanma, infilak, karaya oturma, fırtınada hasar görme, alabora olma, kaza, bir başka deniz taşıtına çarpma, vurma gibi istenmeyen durumlarda meydana gelen zararlar teminat kapsamına alınmaktadır.

İlginizi Çekebilir: Uluslarlararası Kişisel Eşya Taşımacılığı

Çapraz sevkiyat tedarik zincirindeki maliyetlerde ve tedarik zamanlarında önemli tasarruflar sağlayabilen bir tedarik zinciri stratejisidir. Ürünlerin teslim noktaları olarak depoların yerine bazı özel transfer noktalarının belirlendiği bu lojistik stratejisinde, ürünlerin bir transfer noktasından diğerine senkronize bir şekilde transferi sağlanarak, işletmelerin depo ve stok maliyetlerinin azaltılması hedeflenir.

Klasik anlayış içerisinde, üretim süreçleri tamamlandıktan sonra ürünlerini depolarda muhafaza eden işletmeler mal kabul, raflama, depolama, malzeme yenileme (ikmal), sipariş toplama, sevkiyata hazırlama ve paketleme gibi fonksiyonları yerine getirmek durumunda kalırlar. Üstelik bu durum yalnızca operasyonel maliyetler doğurmaz. Ürünlerin depolanma ihtiyacından kaynaklanan depo/mekan kirası, depo inşası, fabrika alanını büyütmek gibi fiziksel maliyetleri de karşılama ihtiyaçları ortaya çıkabilir. Oysa ki çapraz sevkiyat çözümlerinde yukarıda belirttiğimiz tüm bu ek maliyet kalemleri yerini yalnızca mal kabul, bekletme (staging) ve sevkiyat süreçlerine bırakarak, işletmeler çok ciddi zaman ve maliyet avantajı sunar.

Bir tesisin çapraz sevkiyat tesisi olarak nitelendirilebilmesi için bekletmenin en fazla 24 saat olması gerekmektedir. Ancak bu süre kısıtının sağlanabildiği durumlarda çapraz sevkiyat prosedürleri işletilebilmektedir. O zaman da depolar bekleme durakları olarak kullanılmak yerine transfer noktalarına dönüştürülerek sadece mikro düzeyde firmalar için değil, makro düzeyde ülkeler için de kayda değer rekabetçi avantaj sağlanabilmektedir.

Çapraz sevkiyat üzerine literatür bilgisi ne yazı ki kısıtlı miktardadır. Ancak bu alanda strateji geliştirerek başarı öyküleri yazmış şirketler ve operasyonları saat gibi işleyen lojistik firmalarının örnek olayları incelendiğinde yaşamış, canlı kaynaklar bulabilmek mümkündür. Önemli olan şirketlerin kendi ihtiyaçlarını analiz edebilmeleri, doğru tedarik zinciri modelini geliştirebilmeleri ve bu konuda kendilerine yardımcı olabilecek güvenilir çözüm ortaklarını bulabilmeleridir. Bu alanda yerleşmiş bir model olmasa da çapraz sevkiyat türlerini üç grupta toplamak mümkündür:

1. Model: Önceden tahsis edilmiş tedarikçi konsolidasyonu (pre-allocated – malzeme paketlerinin varış noktasının önceden belirlenmiş olduğu)
2. Model: Önceden tahsis edilmiş çapraz sevkiyat operatörü (ÇSO) konsolidasyonu
3. Model: Sonradan tahsis edilmiş ÇSO konsolidasyonu

Buradaki en kritik nokta, ürünün çıkış anında nereye gideceğinin bilinip bilinememesidir. Eğer ürün çıktığı anda nereye gideceği biliyor ise bu planlama tedarikçide yapılabilir ve bu durumda 1. model çapraz sevkiyat yöntemi uygulanabilir. 1. modelde, tedarikçi son teslimat noktasına nakliye edilecek son paletleri oluşturabilir. Diğer durumlarda ise son paletler 2. ve 3. uygulamalara göre çapraz sevkiyat tesisinde hazırlanır ve yerlerine ulaştırılır.

Talebi tahmin edilebilen, yüksek talebi olan ve yüksek hacimde akışa sahip ürünlerin ve dayanıksız ürünlerin çapraz sevkiyat için ideal adaylar olduğunu söylemek mümkün olabilir. Mesela bir süpermarket zinciri, çapraz sevkiyat alandaki ilk uygulamasını havlu kağıt ve tuvalet kağıdı gibi tüketim sirkülasyonu yüksek, değeri düşük ancak depoda ve stokta oldukça yer kaplayan, stoklama, raflama, sevkiyat gibi konularda operasyon ve personel maliyeti yüksek ürünler üzerinde deneyerek maliyetlerinde ciddi avantaj sağlamayı başarmıştır.

Çapraz sevkiyat stratejisi kurgulamaya karar verildiğinde bazı temel noktalar üzerinde durmakta fayda olacağını söylememiz mümkün.

1. Çapraz sevkiyat içerisinde işbirliği içerisinde olacağınız tüm ekip ve ortakların görev ve sorumluluklarının bilincinde olmaları ve konunun en başında temel noktalar konusunda ortak bir fikir birliği içerisinde olmaları oldukça önemlidir.
2. Çapraz sevkiyatın en önemli unsurlarından bir diğeri de bilgi akışının eksiksiz ve kusursuz şekilde işlemesidir. Bu akışın sağlanabileceği altyapı çalışmalar ve teknolojik yatırımlar planlama içerisindeki olmazsa olmaz unsurlardır.
3. Bu tarz sevkiyat yapısı esnek, hızlı ve yerinde kararların alınmasına ihtiyaç duyar. Dolayısıyla sistem içerisinde tam zamanlı ve konsantre çalışabilecek bir merkezi yönetime ihtiyaç duyulmaktadır.
4. Çapraz sevkiyat için yapılacak yatırım ve maliyetler doğru şekilde hesaplanmalı, projenin getireceği kar da zarar da en başından öngörülerek işbirliği içerisinde olacak paydaşlar tarafından onaylanmalıdır.
5. Kalite kontrol mekanizmasının kusursuz işlemesi ve bu noktadaki hassasiyet çapraz sevkiyatın olmazsa olmaz kalemlerinden birini teşkil etmektedir.

Çapraz Sevkiyat Stratejisinin Avantajları

• Depolama-bekletme-sevkiyat gibi aşamalar mümkün mertebe ortadan kalkacağı için ürün sirkülasyonu hız kazanır.
• Teslimat sıklığı artar ve bu durum ürün siparişinin çok kısa sürelerde yerine konulmasına olanak sağlar.
• Depolama söz konusu olmayacağı için, ürünlerin depoda bekleyeceği sürenin önüne geçilir. Bu sayede zaman aşımından kaynaklanan bozulma, güncelliğini kaybetme, ihtiyacın azalması ya da tüketim alışkanlığının değişmesi gibi dezavantajlı faktörlerin önüne geçilir.
• Bu sevkiyat türünde en büyük maliyet kalemlerinden biri olan depolama aşaması ortadan kalkacağı için firmaların stok maliyetlerinde ciddi oranda azalma söz konusu olur.
• Çapraz sevkiyatta, diğer sevkiyat türlerindeki birçok aşama süreç içerisinde doğal olarak ortadan kalkacağı için bu alanlarda ihtiyaç duyulacak malzeme ve işgücü yatırımlarının ve maliyetlerinin de önüne geçilir.
• Bahsi geçen ara aşamaların yaratacağı operasyonel hasar ve zararlar ortadan kalkacağı ya da aza indirgeneceği için bu durum yüklenicilere ekonomik avantaj sağlar.
• Operasyonel iş yükünün azalması, bu operasyonlar için gerek duyulan fiziki alan ihtiyacını da azaltacağı için üretim tesislerinde ya da fabrikalarda operasyona ayrılacak metrekare ihtiyacı ortadan kalkar. Bu da otomatik olarak işletme maliyetlerini azalmasına sebep olur.
• Çapraz sevkiyat titiz bir zamanlama gerektirdiği için üretimden sevkiyata kadar her alanda nitelikli iş gücünün yaratılmasını gerektirir ve bu durum verimliliği artırır.

Çapraz sevkiyat stratejisinin benimsendiği durumlarda, çözüm ortakları ya da paydaşlar arasında mutabık kalınması gereken ön koşullarda eksiklikler kalması durumunda bir takım sorunlar ortaya çıkabilir. Bu sevkiyat türünün yaratabileceği bir diğer olumsuz koşul ise sistem içerisinde yaşanabilecek herhangi bir aksamanın piyasada ürün kalmamasına sebebiyet vermesi olabilir.