Fca Teslim Şekli Nedir?
Dünya nüfusundaki artış, küreselleşme ve teknolojik gelişmelerle birlikte uluslararası ticaretin hacmi geçmiş yıllara oranla daha da büyümüş ve önemi artmıştır. Bu durum zaten net olması gereken uluslararası ticarete yönelik kuralların önemini bir kat daha artırmıştır. Uluslararası ticaret kapsamında değerlendirilen malların nereye teslim edileceği, bu ticaretten doğan masrafların kimin tarafından üstlenileceği ya da taraflar arasında ne şekilde paylaştırılacağı, yapılan ticari faaliyette söz konusu olan malların sigorta ve taşıma sözleşmelerinin ne şekilde yapılacağı gibi konuların, ticarete dahil olan taraflar nezdinde netleştirilmesi zaruridir.
Bu konuların herhangi bir tartışmaya sebep vermeden, tüm çerçevelerinin net bir şekilde belirlenmesi için ICC (Milletlerarası Ticaret Odası) tarafından, INCOTERMS (Uluslararası Ticari Terimler) olarak adlandırılan ve ticari faaliyetlerde alıcı ve satıcı taraf arasındaki yükümlülükleri belirleyen, uluslararası platformda kabul edilmiş bir kural listesi dikkate alınmaktadır. ICC’nin ilk kez 1936 yılında yayımladığı INCOTERMS, en son 1 Ocak 2020’de güncellenmiştir. INCOTERMS, uluslararası ticarette uyulması gereken kuralları bize göstermekte ve açmaza düşüldüğünde yol göstermektedir ancak sonuçta uluslararası bir kanun değildir ve belirlenen kurallara uyulması kanuni bir yükümlülük teşkil etmemektedir. Elbette ki tüm ticari faaliyetlerde, ticareti gerçekleştiren tarafların, ticari kuralları ICC’den bağımsız şekilde, kendi aralarında düzenleyebilmeleri de mümkündür. Ancak ICC’nin temel amacı uluslararası ticarette ihtiyaç duyulan bankacılık işlemlerinde ya da karşılıklı imzalanan sözleşmelerde atıfta bulunulabilecek sağlam bir dayanak ortaya koymaktır. Bu sayede de ortaya çıkabilecek anlaşmazlıkların da çözümünün bir miktar kolaylaşmasını sağlamaktır.
1 Ocak 2020 tarihinde yayımlanan INCOTERMS’e göre, uluslararası ticarette tanımlanmış toplam 11 farklı teslim şekli bulunmaktadır. Bu teslim şekilleri de tüm taşıma türlerini kapsayan kurallar ve sadece denizyolları ile su içi taşımalarını kapsayan kurallar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Tüm taşıma türlerini kapsayan kurallar ve kısa açıklamaları şu şekildedir:
- EXW (Ex Works): Ticari işletmede teslim
- FCA (Free Carrier): Belirlenen yerde taşıyıcıya teslim
- CPT (Carriage Paid To): Taşıma ücreti ödenmiş teslim
- CIP (Carriage and Insurance Paid To): Taşıma ve sigorta ödenmiş teslim
- DDP (Delivered Duty Paid): Gümrük vergileri ödenmiş teslim
- DAP (Delivered at Place): Belirlenen noktada teslim
- DAT (Delivered at Terminal): Terminalde teslim
Deniz yolu ve su içi yolunda kullanılan kurallar ve kısa açıklamaları şu şekildedir:
- FAS (Free Alongside Ship): Gemi yanında teslim
- FOB (Free on Board): Gemi bordasında teslim
- CFR (Cost and Freight): Navlun ödenmiş teslim
- CIF (Cost, Insurance, Freight): Sigorta, masraflar ve navlun ödenmiş teslim. Navlunun ne olduğunu ve CIF teriminin detaylarını öğrenmek için Navlun Nedir? başlıklı blog içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.
INCOTERMS kurallarının bizim yazımıza konu olan kısmı ise FCA olarak kısaltılan Free Carrier’dir. FCA teslim şeklinde, ihracatçı konumunda olan satıcı, malların tüm gümrük işlemlerini tamamlayarak önceden belirlenen tarihte ve yerde ilk taşıyıcıya teslim eder ve bu sayede sorumluluğun kendine ait bölümünü yerine getirmiş olur. Teslimatın gerçekleşmesi ile birlikte malların tüm sorumluluğu ve risk alıcı tarafa geçmiş olur. Bu andan itibaren mallarla ilgili tüm masraflar, sigorta, acente ve navlun giderleri artık alıcının sorumluluğundadır.
FCA’da Satıcının Temel Sorumlulukları: Satıcı, karşılıklı imzalanan sözleşme koşullarına göre malları hazırlar, bulunduğu ülkede talep edilecek tüm belgeleri düzenler ve malların gümrük masraflarını öder. Hazır olan malların teslimatını önceden belirlenmiş olan tarihte, önceden belirlenen noktaya teslim eder. Teslim gerçekleşene kadar doğan tüm masraflar ve olası tüm riskler satıcıya aittir. Teslim sonrasında ise tüm sorumluluk alıcı tarafa geçmiş olur.
FCA’da Alıcının Temel Sorumlulukları: Alıcı taraf, satıcı ile imzaladıkları sözleşme uyarınca malın tüm bedelini öder. İthalat ile ilgili gerekli olan tüm izinleri alarak ve belgeleri toplayarak, malın tabi olduğu gümrük vergilerini ve diğer masrafları öder. Lojistik firması ile anlaşma sağlayarak, malın navlun ücretini karşılar. Sonrasında, sözleşme gereği önceden belirlenen yerde ve tarihte mallarını teslim alır. Bu sayede mallarla ilgili tüm sorumluluğu ve riskleri satıcıdan devralmış olur.
Bu aşamadan sonra alıcı, mallarının taşınması için bir lojistik firması ile anlaşma sağlar. Malın türü, ulaşması gereken destinasyon ve diğer faktörler göz önünde bulundurularak havayolu taşımacılığı, karayolu taşımacılığı, denizyolu taşımacılığı, nehir ya da demiryolu lojistik servislerinden biri ya da birkaçı kullanılarak malın lojistik planlaması gerçekleştirilir. Alıcı firma tüm bu lojistik süreci yönetebilecek bir lojistik firması ile anlaşma sağlar.
FCA’da Lojistik Firmanın Temel Sorumlulukları: FCA teslim biçiminde lojistik süreçleri yönetecek firmanın sorumluluğu malları belirlenen yerden alması ile birlikte sınırlı şekilde başlar. Lojistik yönetimi üstlenen firma ile satıcı taraf arasında bir sözleşme yapılması söz konusu olabilir. Lojistik firması malları belirlenen yerden teslim aldıktan sonra, tüm masrafları, sigorta, acente ücretlerini ve navlun giderlerini alıcıdan tahsil eder.
İlginizi Çekebilir: GÜMRÜK TARİFE İSTATİSTİK POZİSYONU (GTİP KODU)
