GÜMRÜK TARİFE İSTATİSTİK POZİSYONU (GTİP KODU)

İhracat ve ithalat ile ilgili konularda adını sıklıkla duyduğumuz GTİP kodu, “Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu” (HS kodu) anlamına gelir ve uluslararası ticarette kullanılan bir kodlama sistemidir. Bu kodlama sistemi, ürünlerin belirli bir kategoriye dâhil edilmesine ve sınır ötesi ticaret sırasında gümrük vergilerinin belirlenmesine yardımcı olmak için geliştirilmiştir.

GTIP kodu (HS Kodu), dünya çapında ülkeler arasındaki ticareti kolaylaştırmak için uluslararası bir standarttır. Bir ülke, ithalat ve ihracat işlemleri sırasında HS kodu kullanarak ürünlerin ne olduğunu ve gümrük vergilerinin ne kadar olacağını belirleyebilir.

Dünya genelinde Armonize Sistem Nomanklatürü esasına dayanılarak oluşturulan tarife cetvelleri gereğince, ticarete konu olan her ürüne 6 haneli bir kod verilmektedir ve bu kod her ülke için sabittir. Bu 6 haneden sonra devam eden rakamlar ise her ülkenin kendi istatistik sistemine göre değişkenlik göstermektedir.

GTIP kodları, her bir ürün için bir dizi numaradan oluşur. Bu numaralar, ürünün hangi kategoriye dâhil edileceğini belirler. GTIP kodları, uluslararası ticarette kullanılan birçok belgede bulunabilir, örneğin fatura, beyanname, navlun faturası, sigorta belgesi vb.

GTIP kodları, uluslararası ticaretin yanı sıra birçok diğer uygulama alanına da sahiptir. Örneğin, bu kodlama sistemi, ülkelerin üretim ve tüketim verilerini toplamasına, endüstriyel ürünlerin sınıflandırılmasına, çevre ve sağlık düzenlemelerinin hazırlanmasına, ticari politikaların oluşturulmasına ve ticaret anlaşmalarının müzakeresine yardımcı olabilir.

HS kodu, uluslararası ticaretin düzenlenmesi ve kontrol edilmesi için son derece önemlidir. Bu kodlama sistemi, sınır ötesi ticaretin daha verimli ve düzenli hale gelmesine yardımcı olurken, aynı zamanda ürünlerin güvenliği, kalitesi ve standartları açısından da önemli bir role sahiptir.

Uluslararası ticarette kullanılan Armonize Sistem (AS) ile ilgili tüm düzenlemeler, Dünya Gümrük Örgütü tarafından gerçekleştirilmektedir. Türkiye’de ise bu alanda yetkili kurum Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’dır. Her bir ürünün gümrük işlemleri GTİP koduna göre gerçekleştirilmekte, her bir ürün/eşya grubu ayrı bir GTİP kodu (HS Kodu) üzerinden işlem görmektedir.

Daha önce belirttiğimiz gibi GTİP kodunun uluslararası düzeyde belirlenen ilk 6 hanesinden sonrası ülkelerin kendi ihtiyaçlarına göre şekillenmektedir. Her bir ülke, ürün gruplarına göre vergilendirme yapabilmek ya da detaylı istatistiki bilgiye kolayca erişebilmek için ilk 6 haneden sonrasına kendi kodlarını eklemektedir. Türkiye’deki kod sistemi ise 12 hane üzerinden düzenlenmiştir ve ülkemiz Avrupa Birliği ile ortak Gümrük Birliği’ne sahip olması sebebiyle, GTİP kodunun ilk 8 hanesi ve ürün grupları Avrupa ülkeleri ile aynıdır.

GTİP Kodunun Açılımı (HS Code, Customs Tariff, Harmonized Code)

GTIP kodunun;

İlk 4 Rakamı: Eşyanın Pozisyon Numarası

İlk 6 Rakamı: Dünya Gümrük Örgütü’ne üye olan ülkelerin tamamında kullanılan Armonize Sistem Nomanklatür kodu

7 ve 8. Rakamı: Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kullanılan Kombine Nomanklatür kodu

9 ve 10. Rakamı: Farklı vergi uygulamalarından doğan ürün pozisyon kodu

11 ve 12. Rakamı: Gümrük Tarife İstatistik kodu olarak tanımlanabilir.

 

Lojistikte Doğru Çözüm Ortağı Hayatınızı Kolaylaştırır

İthalat ve ihracat süreçlerinde işlemlerin aksamadan ve sorunsuz şekilde çözümlenebilmesi için ürününüze ait GTİP kodunun doğru olarak kullanılması ve işlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle tüm süreçlerde ürününüzü tanıyan, mevzuata ve HS kodu hâkim lojistik firmaları ile çalışmanız işinizin aksamaması ve gümrük süreçlerinin doğru yönetilmesi bakımından önem teşkil etmektedir.

 

Uluslararası Ticaretin Kilit Noktası GTİP

GTİP numarası, Avrupa Toplulukları da dâhil olmak üzere toplam 41 ülkenin kabul etmesi ile birlikte 1 Ocak 1988 tarihinde hayatımıza girmiştir. Uluslararası ticaretin günümüzde gelmiş olduğu nokta, globalizm ve Dünya genelinde ithalat ve ihracatı yapılan ürün çeşitliliği düşünüldüğünde bugün artık GTİP numarası olmadan uluslararası ticaretin de olamayacağını rahatlıkla söyleyebiliriz. İthalatını ya da ihracatını yapmış olduğunuz ürünün HS Code ile bilmeniz, süreçlerin aksamadan devam etmesi anlamında önem taşırken aynı zamanda bahsi geçen ürünün Türkiye’de ya da Dünya’daki diğer ülkelerde tabii olduğu gümrük vergileri, kotalar, kısıtlamalar ya da yaptırımlar hakkında da işin en başında bilgi sahibi olmanızı sağlar. 

Son olarak, GTİP kodunun uluslararası alanda Customs Tariff, Harmonized Code (HS Code) olarak tanımlandığını, sorgulama için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın resmi sitesinden ya da ücretsiz olarak ulaşabileceğiniz farklı internet sitelerinden yararlanabileceğinizi de hatırlatmak isteriz.

 

İlginizi Çekebilir: Gümrüksüz Depolama