İhracat İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

İhracat, bir ülkenin ekonomik kalkınmasının temel unsurlarından biri olarak dış ticaret dengesine katkı sağlar. İhracat yapmak isteyen firmalar için faaliyeti yürütebilmek amacıyla bazı izinlere ve belgelere sahip olması gerekmektedir. İhracat süreci, yalnızca mal veya hizmetlerin yurtdışına gönderilmesi ile sınırlı olmayıp aynı zamanda çeşitli yasal gerekliliklerin de yerine getirilmesini zorunlu kılar. Firmaların, ihracat işlemlerini sorunsuz bir biçimde gerçekleştirebilmeleri için gereken belgeler arasında ihracat lisansı, gümrük beyannamesi, fatura, konşimento ve gerekli durumlarda sağlık ve kalite belgeleri bulunmaktadır. Belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanması ihracat sürecinin hızlı ve etkili bir şekilde ilerlemesi açısından elzemdir. 

İhracat Gerçekleştirmek İçin Gerekli Olan Temel Belgeler

İhracat gerçekleştirebilmek için öncelikle bir vergi numarası temin edilmesi gerekmektedir ve bu süreçte bir muhasebeci ile çalışılması önerilmektedir. Bu aşamalar tamamlandıktan sonra, izleyen adımlarda gümrük müşavirine vekalet verilmesi şarttır. Gümrük müşaviri, kendisine verilen vekaletname ile ihracatçının belirlemiş olduğu süre zarfında beyanname düzenleme ve işlemleri gerçekleştirme yetkisine sahip olan kişidir. Sonrasında, ihracatçı birliğine üye olunması gerekmektedir. Üyelik, ihracatçıların yasal süreçlerini ve ticari ilişkilerini daha etkin bir biçimde yönetmelerine imkan tanırken aynı zamanda sektördeki gelişmeleri ve fırsatları izlemeleri açısından da önemli avantajlar sağlamaktadır. 

 

İhracat İçin Gerekli Belgeler

Menşe Şahadetnamesi

Menşe şahadetnamesi, bir ürünün hangi ülkede üretildiğini veya işlendiğini gösteren resmi bir belgedir. Bu belge, uluslararası ticaretin önemli bir bileşeni olarak ürünlerin menşei hakkında bilgi sağlamaktadır. Alıcı ülkenin talep etmesi halinde, menşe şahadetnamesi ihracatçı tarafından düzenlenmekte ve ticaret odası tarafından onaylanmaktadır.

İhracat Beyannamesi

İhracat beyannamesi, ihracat işleminin gerçekleştirildiğini kanıtlayan resmi bir belge niteliğindedir. İhracat sürecinin şeffaf ve hukuksal bir çerçevede yürütülmesini sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. İhracat beyannamesi, ihracatçının vergi kimlik numarası, malın cinsi, miktarı, değeri, menşei, gümrük tarife cetveli kodu, alıcının adı ve adresi gibi detaylı bilgileri içermektedir. 

EUR.1 Dolaşım Belgesi

EUR.1 Dolaşım Belgesi, Türkiye’nin serbest ticaret anlaşmaları imzaladığı belirli ülkelerle (EFTA ülkeleri) gerçekleştirilecek ihracat işlemleri için zorunlu bir belgedir. Bu belge, ihracatçıların ürünlerinin menşei hakkında kanıt sunarak gümrük işlemlerini kolaylaştırmalarına imkan tanımaktadır. EUR.1 Dolaşım Belgesi, söz konusu ürünün Türkiye menşeli olduğunu tasdik eder ve bu sayede ilgili ülkelere gümrük vergisi ödemeksizin ya da indirimli bir şekilde giriş yapılmasına olanak sağlar.

A.TR Dolaşım Belgesi

A.TR Dolaşım Belgesi, Türkiye ile Avrupa Birliği arasında imzalanmış olan Gümrük Birliği Anlaşması kapsamında ihraç edilecek mallar için gerekli olan bir belgedir. İhracatçıların ürünlerinin menşeine dair gerekli bilgileri sunmalarını sağlamaktadır. A.TR Dolaşım Belgesi, ürünün Türkiye menşeli olduğunu teyit ederek, söz konusu ürünlerin Avrupa Birliği ülkelerine gümrük vergisi ödenmeksizin girişine olanak tanımaktadır.

Konşimento

Konşimento, malın taşınmasıyla ilgili resmi bir belgedir. Bu belge, malın taşıyıcı tarafından kabul edildiğini, taşıma koşullarını ve alıcı bilgilerini içermektedir. Taşıma sürecinin şeffaflığını sağlamak amacıyla oluşturulan bu belge, taraflar arasındaki yükümlülükleri net bir şekilde tanımlamaktadır. Konşimento, taşıma yöntemine bağlı olarak farklı türlerde bulunmaktadır. Örneğin, deniz yoluyla taşımacılık için deniz konşimentosu, hava yoluyla taşımacılık için hava konşimentosu ve kara yoluyla taşımacılık için CMR konşimentosu kullanılmaktadır.

Fatura

Fatura, bir ürünün satış tutarını gösteren resmi bir belgedir. İhracatçının adı ve adresi, alıcının adı ve adresi, ürünün türü, miktarı, birim fiyatı, toplam tutar, teslimat şekli, ödeme yöntemi ve teslimat tarihi gibi önemli bilgileri barındırmaktadır. Fatura, ihracatçı tarafından düzenlenip alıcıya sunulmaktadır.

Sigorta Poliçesi

Sigorta poliçesi, bir malın taşınması sırasında karşılaşabileceği risklere karşı koruma sağlandığını gösteren resmi bir belgedir. Bu belge, taşıma sürecinde meydana gelebilecek olumsuz durumların etkilerini minimize etmek amacıyla düzenlenmiştir. Sigorta poliçesi, malın türü, değeri, sigorta kapsamı, sigorta primi, sigorta şirketi, sigortalı ve sigorta ettiren gibi çeşitli bilgileri içermektedir.

 

Diğer Kurumlardan Temin Edilmesi Gereken Ek Belgeler

UKCA Belgesi

Birleşik Krallık’ta (İngiltere, İskoçya, Galler, Kuzey İrlanda) piyasaya sunulan ürünlerin güvenlik, sağlık ve çevre ile ilgili standartlara uygunluğunu gösteren bir işarettir. Bu işaret, tüketicilere ve yetkili otoritelere ürünlerin belirli kriterleri karşıladığını bildirmek suretiyle güvenilirlik sağlama amacını taşımaktadır. 1 Ocak 2022 itibarıyla İngiltere ve Birleşik Krallık’a ihracat gerçekleştirmek isteyen işletmeler için, ürünlerine UKCA işaretini eklemek zorunlu hale gelmiştir.

Kosher Belgesi

İsrail’e gıda ihracatı yapmayı hedefleyen Türk firmaları, kosher belgesine sahip olma zorunluluğu ile karşı karşıyadır. Bu belgenin temin edilmesi, gıda ürünlerinin Yahudi dini kurallarına uygun bir biçimde üretildiğini ve işlendiğini belgelemektedir. Kosher belgesi almak amacıyla üretim tesislerinin ve hammaddelerin Yahudi dini otoriteleri tarafından denetlenmesi ve onaylanması şarttır.

FDA Belgesi

FDA Belgesi, Amerika Birleşik Devletleri pazarında gıda, ilaç ve medikal cihazlar gibi ürünleri sunmayı hedefleyen uluslararası şirketlerin edinmesi gereken bir belgedir. Bu belge, ilgili ürünlerin güvenliğini ve etkinliğini temin etmek amacıyla zorunlu kılınmıştır. FDA (Food and Drug Administration | Gıda ve İlaç İdaresi), Amerika Birleşik Devletleri Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir kuruluş olarak faaliyet göstermektedir. Ürünlerin pazar onayı alabilmesi için titiz bir değerlendirme süreci yürütmektedir. FDA onayını almak için ilgili ürün üzerinde çeşitli incelemeler, analizler ve testler yapılmaktadır. 

COC Uygunluk Belgesi

COC Uygunluk Belgesi, uluslararası ihracat süreçlerinin denetlenmesi ve izlenmesi amacıyla talep edilen bir belgedir. Bu belge, Irak, Cezayir, Fas, Gabon, Fildişi Sahilleri, Kamerun, Katar, Kenya, Kuveyt, Libya, Nijerya, Suudi Arabistan, Tanzanya, Uganda, Zanzibar ve Mısır gibi ülkelerde ticaret faaliyetleri yürütürken son derece büyük bir önem arz etmektedir. Bu belgenin temin edilebilmesi için ürünlere dair test raporlarının sunulması gerekmektedir. Test raporları, ürünlerin uluslararası standartlarla uyumunu belgelendirirken ithalatçılar ve ihracatçılar arasında güvenin tesis edilmesine katkı sağlamaktadır.

CE Belgesi

Avrupa Ekonomik Alanı’nda (EEA) piyasaya sunulan ürünler için CE belgesi edinimi zorunludur. CE belgesi, ürünün sağlık, güvenlik ve çevre ile ilgili standartlara uygunluğunu kanıtlayan bir sertifikasyon işareti olarak tanımlanmaktadır. CE belgesinin alınabilmesi için, ürünün ilgili Avrupa Birliği mevzuatlarına ve direktiflerine uyum göstermesi gerekmektedir. CE belgesi almak isteyen kuruluşların, teknik dokümantasyon hazırlayarak ürünlerine CE işaretini eklemeleri gerekmektedir. CE belgesi, bir kalite sertifikası olarak değerlendirilemez; ürünün çevreye zarar vermediğini ve insan, hayvan ve bitki sağlığına olumsuz etkide bulunmadığını göstermektedir. Ürünlerin CE belgesi ile belgelendirilmesi yalnızca tüketicilere güven sağlamakla kalmayıp aynı zamanda serbest dolaşımını da kolaylaştırmaktadır.