Karayolu taşımacılığı, taşımacılık sektöründe en sık tercih edilen taşımacılık türlerinden biridir. Yaygın bir şekilde kullanılan bu taşımacılık türü dünya genelinde kullanılmaktadır. Hem yerel taşımacılıkta hem de uluslararası taşımacılıkta kullanılan karayolu taşımacılığı ile birçok mal ve yük çeşidi taşınabilir. Günümüzdeki teknolojik gelişmeler ile karayolu taşımacılık araçlarının özellikleri gelişmiş, olup daha çeşitli mal ve yüklerin taşınması olanaklı kılınmıştır. Ulaşım yollarının gelişmesi de karayolu taşımacılığını hızlı ve etkili bir çözüm sunan taşımacılık türü haline getirmiştir. Şehirleri ve ülkeleri birbirine bağlayan kısa yollar ile karayolu taşımacılığı her geçen gün gelişmeye devam etmektedir.
Karayolu Taşımacılığı Nedir?
Karayolu taşımacılığı en basit tabiri ile ticari mal ve yüklerin karayolu aracılığı ile bir noktadan başka bir noktaya taşınmasını ifade eder. Bu taşımacılık türünde kullanılan birçok farklı taşıma aracı bulunmaktadır. Bunların belirlenmesinde sevkiyatı gerçekleştirilecek olan mal ve yüklerin cinsi, ağırlığı ve formları dikkate alınır. En yaygın kullanılan taşıma araçları kamyonetler, kamyonlar, tırlar olmaktadır. Taşıma aşamalarında kullanılan yardımcı ekipman çeşitleri de bu taşımacılık türünü kolaylaştırmaya yarayan ekipmanlardır. Özellikle mal ve yüklerin taşıma araçlarına aktarılması konusunda destek sunan yardımcı ekipmanların taşıma firmasında eksiksiz biçimde bulunması ve taşıma süreçlerine dâhil edilmesi, işin profesyonelce yapılmasını sağlar. Karayolu taşımacılığı dünya genelinde en sık tercih edilen taşımacılık türü olduğu için karayolu taşımacılığı ağı son derece gelişmiştir. Uzun yol ya da kısa yol fark etmeksizin gerçekleştirilecek olan tüm taşımalarda her bölgeye rahat bir ulaşım imkânı vardır. Karayolu taşımacılığı birçok taşımacılık türüne göre daha az maliyetlidir. Tüm bu nedenler ile en çok tercih edilen taşımacılık türü olan karayolu taşımacılığı yapılırken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar ve taşımacılık esnasında ihtiyaç duyulan bazı belge ve sözleşmeler vardır.
Karayolu Taşımacılığında Kullanılan Belgelerin Önemi
Tüm dünya genelinde mal ve yüklerin sevkiyatının sağlanmasında etkili olan karayolu taşımacılığının sorunsuz bir şekilde tamamlanması için standartlarca belirlenmiş olan belge ve evrakların temin edilmesi gerekmektedir. Bu belgeler genel olarak karayolu taşımacılığında kullanılan belgeler olarak adlandırılır. Bu belgeler ulusal ve uluslararası normlarla belirlenmiş olan standartlara uymak zorundadır. Belgelerin tamamlanması ve prosedürlere uygun olduğunun kontrollerinin yapılması; ticaret yapan, mallarını bir noktadan başka bir noktaya taşımak isteyenlerin en dikkat etmesi gereken konuların başında gelmektedir. Eksik ya da prosedürlere uymayan belgeler, karayolu taşımacılığının aksamasına ve belgeler gerekli zamanda tamamlanmaz ise tamamen durmasına neden olabilir. Bu nedenle karayolu taşımacılığı için alanında uzman, sektörde belirli bir yer edinmiş, uzman kadro ile çalışan bir lojistik firması ile çalışmak gereklidir. Karayolu taşımacılığın sorunsuz ve hızlı bir şekilde gerçekleşmesi için gerekli olan belgeler çalışılacak firma sayesinde tamamlanır ve taşımacılığın tam zamanında, problemsiz bir biçimde yapılması sağlanır.
Karayolu Taşımacılığı Belgeleri Nelerdir?
- CMR Belgesi: Karayolu taşımacılığında kullanılan belgelerden ilki CMR belgesidir. Bu belge tüm dünya genelinde kullanılan bir uluslararası belgedir. Belgenin standartları belirlenirken elli altı ülkenin katıldığı bir anlaşma ile standartlar belirlenmiştir. CMR’nin açılımı, Convention Marchadises Routiers olup Fransızca Karayolu Eşya Sözleşmesi anlamına gelmektedir. CMR belgesi, genel olarak uluslararası mal sevkiyatında tarafların yükümlülüklerini belirlemede kullanılan esasların yer aldığı bir sevkiyat belgesidir. Karayolu taşımacılığı belgeleri arasında bulunan bu belgenin içinde karayolu taşımacılığını gerçekleştirecek olan firmanın mal ve yükleri aldığına dair bölümler, tedarikçi ve ihracatçının arasında yapılan sözleşmenin hükümleri ve sigortalar bulunmaktadır. CMR belgesinde; belgenin yürürlüğe girdiği zaman ve yerin adresi, mal ve yükleri gönderenin bilgileri, taşıyıcı firmanın bilgileri, mal ve yükleri teslim alacak olan kişi ya da kurumların adları ve onlara dair belgeler, mal ve yüklerin paketlenme biçimlerinin belirtildiği maddeler, mal ve yüklerin cinsi, ağırlığı, türü, gümrüklendirme esnasında ortaya çıkan maliyet ve masraflar gibi bilgiler bulunur. CMR belgesinin kim tarafından düzenleneceğine dair kesin bir hüküm bulunmaz. Ancak yaygın olarak CMR belgesini düzenleyen taraf taşıma firması olmaktadır. Belge düzenlendikten sonra üç kopyası çıkarılır. Bir kopya taşıma firmasında, bir kopya malı gönderen kurumda, bir kopya da malın teslim alacak olan kişi ya da firmaya gönderilir. Bu işlemleri de lojistik firmasının kendisi yapar.
- FIATA Tesellüm Belgesi Çeşitleri: FIATA tesellüm belgeleri nakliyeci makbuzu alabilmek için gerekli olan karayolu taşımacılığı belgeleri arasındadır. FIATA’nın açılımı International Federation of Freight Forwarders Associations olup Uluslararası Taşıma İşleri Organizatörleri Dernekleri Federasyonu anlamına gelmektedir. Bu belgenin alınması için nakliyat firmasının bu federasyona üye olması gerekmektedir. Üç tip FIATA tesellüm belgesi vardır. FIATA FCT, nakliyecilere verilen taşıma belgesi, FIATA FCR, nakliyecinin mala zarar vermeden teslim ettiğini gösteren belge, FIATA FBL ise taşınacak olan mal ve yüklerin mülki konumlarını temsil eden önemli bir karayolu taşımacılığı belgesidir.
- Nakliyeci Makbuzu: Karayolu taşımacılığında kullanılan bir diğer belge nakliyeci makbuzudur. Bu belge adından da anlaşılacağı üzere nakliyecinin mal ve yükleri teslim aldığına dair bir ispatın olması adına düzenlenir. Bu belgeyi alan nakliyeciler mal ve yüklerin taşınması işlemini gerçekleştirebilir.
- Paket Postası Makbuzu: Karayolu taşımacılığında posta kullanılacaksa paket postası makbuzu almak zorunludur. Bu belge posta idaresi tarafından düzenlenen bir belgedir. Özellikle kıymetli evrakların taşımacılığı yapılacaksa bu belge olmadan malların teslim edilmesi söz konusu olamaz.
- TIR Karnesi: Tırlar karayolu taşımacılığında özellikle ağırlıkça yüksek ve hacimce büyük malların taşınmasında kullanılan taşıma araçlarıdır. Özellikle kitlesel malların taşınmasında kullanılan bu araçların karayolu taşımacılığını gerçekleştirmesi için ihtiyaç duyduğu belgeye tır karnesi adı verilmektedir. Tır karnesinin içerisinde tırın mal yüklenmeden önceki boş ağırlığına ve mal yüklendikten sonraki dolu ağırlığına dair bilgiler yer alır. Bunun dışında tırın plaka numarası ve kayıtlı olduğu lojistik firması da belgede yer alan diğer maddelerdendir. Bu belgeye sahip olmayan tırların uluslararası ticaret yapmaları durumunda gümrükten çıkmaları olanaksız hale gelir. Tır karnesi ülkemizde Ticaret ve Sanayii Odaları tarafından verilen bir belgedir. Toplamda yaklaşık olarak on dört sayfa olan bu belgenin kopyaları ülkelere giriş ve çıkışta kullanılmak üzere çoğaltılmalıdır.
Karayolu taşımacılığının sorunsuz ve tam zamanında gerçekleşmesi için yukarıda bahsi geçen karayolu taşıma belgelerinin eksiksiz ve usulüne uygun bir biçimde hazırlanması gerekmektedir. Bu belgelerin eksik ya da yanlış bir şekilde düzenlemesi karayolu taşımacılığının zamanında yapılmasını engellemekte ve bu sebeple oluşacak zararlar yüzünden maliyette bir artış söz konusu olmaktadır. Bazı mal ve yüklerin tam zamanında teslim alacak olan firmaya ulaşması elzemdir. Değerli olan mal ve yüklerin zamanında taşınması gerekli olduğu gibi herhangi bir zarara uğramadan eksiksiz bir biçimde taşınması da son derece önemlidir. Bu gibi sorunların yaşanmaması için sektörde öncü ve deneyimli bir lojistik firması ile çalışmak gerekir. Belgelerin hazırlanması için uzman kişilerce çalışan Esalco Lojistik ile tüm mal ve yüklerinizi güvenle teslim edilmesi gereken noktaya ulaştırabilirsiniz. İster ülke içi kısa mesafelerde ister uluslararası taşıma işlemlerinde, Esalco Lojistik ile herhangi bir problem yaşamadan, gümrüğe takılmadan, hızlı ve pratik bir biçimde karayolu taşımacılığı hizmetinden faydalanabilirsiniz.
İlginizi Çekebilir: Navlun Nedir Ve Nasıl Hesaplanır
