Tonaj Ne Demektir? Tonaj Nasıl Hesaplanır?

Tonaj kelimesi, eşya transfer işlemlerinin gerçekleştirildiği araçların toplam kapasitesine verilen isimdir. Bu terim, taşımacılık firmaları tarafından sıkça kullanılmakta ve planlamalarında önemli bir rol oynamaktadır.

Tonaj terimi, lojistik sektöründe işletmelerin taşıma kapasitelerini belirlemelerine ve operasyonel süreçleri planlamalarına yardımcı olmaktadır. Araçların taşıma kapasitesi olan tonaj, yüklerin güvenli ve verimli bir şekilde taşınmasını sağlamak için önemli bir parametre olarak öne çıkmaktadır. Taşımacılık sektöründe çalışan firmalar, tonaj terminolojisini sıkça duymakta ve iş süreçlerinde kullanmaktadır.

 

Tonaj Ne Demek?

Tonaj, bir aracın taşıyabileceği toplam yük miktarını ton cinsinden ifade eden bir ölçü birimidir. Tüm taşıtlar, kendi motor kapasiteleri ve çeşitli kriterlerine göre belirli tonaj miktarı bulunur. Bu tonaj miktarı, aracın yük ve eşya taşımalarında ne kadar ağırlık taşıyabileceğini belirler.

Tonaj kavramı, taşımacılık sektöründe oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle yük taşımacılığı yapan firmalar, araçlarının tonajını dikkatle belirler ve bu doğrultuda taşınacak yük miktarını ayarlarlar. Çünkü belirlenen tonaj miktarının üzerinde yük taşımak, aracın motorunu zorlar ve güvenlik riski oluşturabilir.

Çeşitli taşıma işlemlerinde tonajın yanı sıra aracın boyutu ve taşıma kapasitesi de önemli kriterler arasında yer alır. Bu nedenle tonaj, taşımacılık sektöründe dikkate alınması gereken bir parametre olarak karşımıza çıkmaktadır. 

 

Tonaj Nasıl Hesaplanır?

Tonaj, bir aracın veya bir geminin taşıyabileceği ağırlığı ifade eden bir terimdir ve birkaç farklı yolla hesaplanabilir. Genellikle taşınacak yükün net ağırlığı ile aracın veya geminin kendi ağırlığı toplandığında “brüt tonaj” elde edilir. Eğer sadece taşınacak yükün ağırlığı hesaplanıyorsa buna “net tonaj” denir. Yüklerin taşıma kapasitesinin belirlenmesi için ise “dedveyt tonajı” kullanılır. Dedveyt tonajı, bir geminin mürettebat, yakıt, yağ, su, yiyecek, yolcu ve yük gibi tüm taşınabilir malzemelerin toplam ağırlığını içerir.

Brüt tonaj, bir aracın veya geminin toplam iç hacmi üzerinden hesaplanır. Bu hesaplama yapılırken gemi ya da aracın tüm kapalı alanlarının hacmi dikkate alınır. Net tonaj ise, ticari yük taşımak için kullanılabilecek hacim üzerinden belirlenir. Brüt tonajdan bazı kullanım dışı alanlar çıkarıldığında net tonaj oluşur. Örneğin, makine daireleri, mürettebat yaşam alanları ve kaptan köşkü brüt tonajdan çıkarılan alanlardan birkaçıdır.

Taşıma kapasitesinin doğru belirlenmesi, lojistik planlamanın tutarlılığı ve güvenliği açısından hayati öneme sahiptir. Farklı tonaj türlerinin her biri, araç ve gemi operasyonlarının çeşitli yönlerini anlamaya yardımcı olur. Bu hesaplamaların doğru yapılması, taşımacılığın verimli, güvenli ve yasalara uygun şekilde gerçekleştirilmesi açısından kritik bir gerekliliktir.

Genel olarak lojistikte kullanılan araçların toplam taşıma kapasiteleri aşağıdaki gibi listelenmiştir:

• Römork ve iki dingilli taşıt – 18 ton
• Üç dingilli taşıt – 25 ton
• Yarı römorklu üç dingilli taşıt – 28 ton
• Dört dingilli taşıt – 32 ton
• Yarı römorklu dört dingilli taşıt– 36 ton
• Dingil ağırlığı 20 ton olan yarı römork taşıt – 38 ton
• Beş ve beşten fazla dingilli yarı römorklu veya römorklu tırlar – 40 ton
• Konteynerli yarı römorklu taşıt – 44 ton

 

Tonaj Hesaplama Formülü?

Tonaj hesaplama işlemi için, ilk olarak aracın en yüksek taşıma kapasitesine bakılmalıdır. Farklı ölçülere sahip araçların tonaj limitleri değişiklik gösterebilir. Genellikle, daha büyük araçlar daha fazla tonaj taşıyabilir. Bu sebeple tonaj hesaplama formülü her araç için farklı olabilir. Aracın tonaj limitlerini belirlemek için detaylı bir değerlendirme yapılmalıdır. Sadece aracın boyutları değil, aynı zamanda teknik özellikleri de göz önünde bulundurulmalıdır.

Sıradan, en yüksek ve devasa tırlar arasında tonaj hesaplaması şu şekilde yapılabilir.

Normal: 3.60 x 2,42 x 2,60 m ölçülerinde / 20-24 ton taşıma kapasitesine sahip / 80 m3 açık veya tenteli olan.

Maxima: Açık tenteyle kaplı, 13,60 x 2,44 x 2,80 metre / 20-24 ton / 92 metreküp taşıma kapasiteli römork.

Mega: 13,70 x 2,46 x 3,00 m boyutlarında / 22-26 ton ağırlığında / 100 m3 kapasiteli tenteli römork.

Kamyonetler veya kamyon gibi araçlarda aşağıdaki gibi hesaplama yapılabilir.

İki Dingilli Kamyon: 13,50 m / 11-20 ton

Üç Dingilli Kamyon: 15 m / 21-24 ton

Dört Dingilli Kamyon: 5 m / 32-38 ton

Tonaj hesaplaması, trayler veya römork gibi araçlarda şu şekilde yapılmaktadır.

Kamyon Römork: 7,10 + 7,68 x 2,45 x 2,80 m / 20-24 ton / 100-105 m3 Tenteli araçlar

Hidrolik Trayler: 13,00 + 13,00 x 3,00 -5,00 x 3,00-5,00 / 60-100 ton

Alçak Trayler: 13,60 + 6 x 2,55-3,00 x 3,00-4,00 m / 25-80 ton

 

Tonaj Cezası

Araç karayolları tonaj sınırı kapasitesinin %10’unu aşması halinde araca 1.223 TL para cezası kesilir. Yükün %10’unu aşması durumunda aracın yola devam etmesine izin verilir.

Araç yükünün %10 ile %15 arasında fazlası olduğunda, araca 1.839 TL para cezası kesilir. Araç yükü %10 ile %15 arasında fazla olduğunda, aracın yoluna devam etmesine izin verilir.

Araç, tonaj kapasitesinin %25’inden fazla yük aldığında, 7.369 TL ceza kesilir. Eğer araç yük sınırını aşarsa, aracın trafiğe devam etmesine izin verilmez. Bu durumda, araç kontrol noktasında bekletilir ve yük seviyesi düşene kadar beklemeye devam eder.

Araç tonaj kapasitesinin aşılması durumunda 4.912 TL para cezası kesilir. Yük aşıldığında araç durdurulur, kontrol noktasında bekletilir ve yük düzeltene kadar beklemeye devam eder.

Taşıtın aşırı yüklenmesi durumunda, araca 3.679 TL para cezası kesilir ve yükün %15’ten fazla olması halinde taşıtın yolculuğuna devam etmesine izin verilir.